به گزارش خبرنگار سیاسی سراج24، چند روز پیش بود که حسن روحانی در شیراز درباره آموختن سیاست خارجی از حافظ گفت و با بیان مصراع «با دوستان مروت، با دشمنان مدارا» تلاش کرد، سیاست فعلی را که در پیش گرفته است، توجیه کند.
وی با بیان اینکه سعدی و حافظ درس زندگی و راه سیاست داخلی و خارجی را به ما آموختند، گفت: «آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است، با دوستان مروت و با دشمنان مدارا»، یعنی حافظ شیرین سخن خط سیاست داخلی و سیاست خارجی ما را ترسیم کرد. با دوستان مروت، خطی است که در داخل این سرزمین دنبال می شود و همان همدلی و همزبانی است.
اگرچه این همدلی حتی در همان مراسم استقبال از رییس جمهور در شیراز هم رعایت نشد و تعدادی لباس شخصی با ضرب و شتم دانشجویانی که پلاکاردهایی مبنی بر لزوم انتشار فکت شیت ایرانی را در دست داشتند، موجب شکسته شدن فضای همدلی شدند، اما از بعد از سخنرانی روحانی شبکه های اجتماعی پیام های متنوعی با کنایه به آموختن سیاست خارجه از سعدی منتشر شد. تا آنجا که حسین شریعتمداری حتی در پیامک کوتاهی تصریح کرد: «پیروی آقای روحانی از حافظ در سیاست خارجی خیلی خطرناک است چون به قول یکی از دوستان، حافظ به خاطر یک خال هندو حاضر بود سمرقند و بخارا را از دست بدهد آنجا که می‌فرماید:
اگر آن ترک شیرازی به دست آرد دل ما را
به خال هندویش بخشم سمرقند و بخارا را..!»
بعد از ماجرای فرودگاه جده که با واکنش های مختلف مردم، مراجع، تشکل های دانشجویی و البته سکوت اصلاح طلبان همراه شد، شمه ای از این رویکرد وزارت خارجه که در تناقض با خواسته مردم بود، دیده شد.
رسانه های اصلاح طلب حتی پس از تجمع بزرگ مردمی مقابل سفارت عربستان تلاش کردند خشم مقدس مردم را مقطعی جلوه دهند. چراکه گویا حفظ ارتباط با عربستان مهم تر جلوه می کرد. تا جاییکه شیرزاد ستون نویس های روزنامه های اصلاح طلب رفع تنش این روزها با عربستان را تئوریزه می کردند: «روابط ایران و عربستان در وهله کنونی به‌شدت حساس است پس شایسته است از هر عامل تنش‌زای جدید فاصله گرفته و سعی شود تنش‌ها تشدید نشود ... شاید به صلاح کشور نباشد که درشرایط جدید یک تقابل و تخاصم جدید به روابط ایران و عربستان اضافه شود به همین دلیل در بحث حج نباید وارد موردی شویم که در آن تنش وجود دارد و اگر موضوع تحریم حج به عنوان یک راه مقابله با عربستان تصور شود، تصوردرستی نیست چرا که پول مصرفی مردم ایران در عربستان، در مقابل سایر درآمدهای این کشور بسیار ناچیز است بنابراین ضربه‌ای برای اقتصاد عربستان نخواهد بود.»
وزارت خارجه هم که گویا خط راهبردی اصلاح طلبان در سیاست خارجه را پی می گیرد، در آن قضیه منفعلانه عمل کرد. قشقاوی معاون ظریف در تلاش بود تا موضوع تعرض به دو نوجوان ایرانی را «حل شده» جلوه دهد. گفتنی است یک روز پس از لغو تجمع دانشجویان مقابل سفارت عربستان، حکومت آل سعود از بیانیه لوزان حمایت کرد.
در همان ایام تلاش معاون وزیر امور خارجه برای رفع اتهام از دولت سعودی در ماجرای تجاوز به دو نوجوان ایرانی با بیان برخی نقل قولها از مقامات سعودی، اما و اگرهایی را درباره اراده جدی دولت در پیگیری این موضوع بوجود آورده است، چنانکه با وجود ادعای قشقاوی مبنی بر اعلام ناراحتی مقامات سعودی، رئیس سازمان حج با حضور در مجلس شورای اسلامی از تعلل مقامات سعودی در موضعگیری و پیگیری فاجعه فرودگاه جده انتقاد کرده بود.
قشقاوی معاون وزیر امور خارجه در مصاحبههای متعددی که با رسانه ملی در این زمینه داشت، در یک اقدام عجیب، بجای مقام سعودی اقدام به موضعگیری کرده و بجای آنکه مسولان سعودی به صورت رسمی از این اقدام ابراز برائت کنند، معاون وزیر امور خارجه ایران مسئولیت ابراز برائت مسئولان سعودی را بر عهده گرفت.
حالا هم و پس از تجاوز بیش از 40 روزه به یمن، عدم اجازه فرود به هواپیمای حامل کمک و داروی ایرانی و ظلم و سرکوب بی سابقه در عربستان، ظریف به وزیر خارجه جدید سعودی تبریک می گوید. آیا دولت این را هم از حافظ آموخته است؟
دیپلماسی منطقه‌ای جواد ظریف از آغاز فعالیت دولت روحانی تاکنون، فاقد پویایی و انسجام بوده است و این سایر ارگان‌ها و نهادهای مسؤول بودند که تاحدودی جور دیپلماسی منفعل ایران را در منطقه کشیدند.
